Boekrecensie PostTraumatische Groei – Anja Jongkind en Greet Vonk

PostTraumatische Groei, wat is dat voor soort boek? Dat ingrijpende gebeurtenissen je leven sterk kunnen beïnvloeden lijkt me duidelijk. Ik vind het een interessant vraagstuk om bij jezelf te onderzoeken of de ellende die je meemaakt niet alleen een negatieve invloed heeft op je leven maar misschien (op een later moment) ook een positieve invloed kan hebben. Ik heb het zelf aan den lijve ondervonden dat het kan dus toen ik dit boek tegenkwam sprak het mij meteen aan.

Boekrecensie PostTraumatische Groei

Posttraumatische stress

PTSS ofwel posttraumatisch stressstoornis is veel bekender dan PostTraumatische Groei (PTG). Dit lijkt geheel in lijn met de gezondheidszorg waarin erg gekeken wordt naar klachten en diagnoses. Kijken naar wat er niet goed gaat en wat er niet kan en proberen dat te verbeteren. Al tijdens mijn studie raakte ik geïnteresseerd in de Positieve Psychologie waarin gekeken wordt naar het bevorderen van welzijn en gezondheid en kijken naar krachten en kwaliteiten in plaats van kijken naar ziekte en klachten. De schrijfsters van dit boek hebben een mooie missie: PostTraumatische Groei bekender laten worden dan posttraumatische stress. Een prachtige missie als je het mij vraagt. Maar nu eerst maar eens naar het boek.

Metaforen

Binnen de PTG worden heel veel metaforen gebruikt. Ik houd ervan. Het metafoor waar het boek mee begint wil ik graag hier delen. Het metafoor heet: ‘Heb lef’.

‘Moeilijke tijden zijn ook cadeautjes, hoe lastig ze ook zijn. Helaas zitten ze wel verpakt in prikkeldraad. Niemand weet wat er in jouw cadeautje zit. Het enige dat wel bekend is, is dat iedereen die jou is voorgegaan het uitpakken van zijn cadeau meer dan de moeite waard vond.

Gun jezelf de tijd om de nieuwe versie van jouzelf uit te pakken. Doe het voorzichtig en zorgvuldig. Wees blij met elk stukje prikkeldraad dat je verwijdert.

Heb het lef om niet weer ‘de oude’ te worden. En heb ook het lef om anderen de ruimte te geven dit ook zo te doen.’

4 mogelijke reacties op tegenslag

Het boek begint met de beschrijving van 4 mogelijke reacties op tegenslag, namelijk bezwijken, overleven, herstel en groei. Bij bezwijken kun je denken aan iemand die zijn of haar bed niet meer uitkomt. Bij het overleven doe je wel mee, je doet de dingen die je moet doen maar je hebt geen fijn leven. In de herstelreactie heb je weer een fijn leven, je kunt weer genieten. En bij groei doe je je voordeel met de ellende die je meegemaakt hebt, je leert ervan en groeit erdoor.

Worstelproces

PTG is nadrukkelijk geen stappenplan dat je moet doorlopen om bij groei te komen. Ze noemen het een ‘worstelproces’. Ellende blijft ellende. Pijn en verdriet wegdrukken dat gaat niet werken. Je zult daarmee aan de slag moeten gaan om uiteindelijk te komen tot groei. Blijf je het onderdrukken dan kun je blijven hangen in bijvoorbeeld overleven.

Vier essenties

Vier essenties van PostTraumatische Groei

In het boek worden vier essenties genoemd en het lijkt me wel mooi om die hier even te noemen. De eerste is ‘luctor et emergo’ ofwel worstel en kom boven. Uiteraard is dat de verwijzing naar het essentiële worstelproces dat vooraf gaat aan de groei. De tweede is transformatie: ‘je kijk op de wereld, op jezelf of jezelf in de wereld kan zo volledig veranderen dat je in zekere zin een nieuwe wereld betreedt.’ De derde essentie is persoonlijke ontwikkeling en bewustwording. Je krijgt zicht op je kwaliteiten en word je bewust van kwaliteiten die je nog niet kende. En de vierde essentie is ‘het sterker door ellende friemeltje’. Het friemeltje is een soort golvende beweging en staat voor de terugvallen die sowieso op je pad gaan komen maar waarvoor je niet bang hoeft te zijn. Je zult niet terug bij af zijn maar in een golvende beweging een stijgende lijn volgen. Uiteraard vind je de bijbehorende afbeeldingen in het boek.

Vijf groeigebieden

Vanuit de PTG worden vijf deelgebieden genoemd waarop je kunt groeien:

1. Veranderen in relaties met anderen
2. Ervaren van nieuwe mogelijkheden
3. Ervaren van persoonlijke kracht
4. Veranderingen in religie, spiritualiteit of levensfilosofie
5. Veranderingen in de waardering en beleving van het leven

In het boek worden de deelgebieden uitgebreid beschreven maar ik denk dat je je er wel een beeld bij kunt vormen.

De ui

Eén metafoor vind ik nog mooi om apart te noemen. De ui. Het PTG proces kun je vergelijken met het afpellen van een ui. Je bent zelf de ui en door de worsteling met je eigen ellende pel je steeds een laagje ui af en kom je steeds dichter bij jouw kern. Het PTG-proces gaat ook in stapjes/laagjes, je kunt niet in één keer bij de kern komen.

Emoties

Een belangrijke plek in het boek wordt ingenomen door emoties. Ik ben blij dat dit zo’n belangrijk onderdeel is want het is goed te beseffen dat negatieve emoties en ellende er gewoon mogen zijn. Niets wegstoppen of onderdrukken. Dan komt het namelijk net zo hard weer naar boven en vaak op momenten dat het niet uitkomt. Ik gebruik zelf altijd graag het metafoor van de bal die je onder water probeert te drukken, wat steeds meer energie kost om hem daadwerkelijk onder water te houden. Wanneer het teveel wordt en je het niet meer volhoudt om de bal onder water te houden knalt die omhoog. In dit boek worden de metaforen emoties verteren en de vriezer gebruikt in verband met emoties. Ik houd ze nog even als verrassing, extra reden om het boek te lezen.

Mijn oordeel over PostTraumatische Groei

Mijn eindoordeel

Ik kan je dit boek honderd procent aanraden. Zeker wanneer bovenstaande gedachtengoed je aanspreekt zal het boek je niet teleurstellen. Naast alle metaforen en verhelderende illustraties staan er ook nog mooie casussen in. Zo wordt het een heel praktisch geheel. Het boek kan je helpen een en ander concreet te maken voor jezelf. Wanneer je voor het eerst kennismaakt met deze ideeën roept het misschien weerstand bij je op. Maakt het je boos. Krijg je het gevoel dat je altijd iets uit je ellende moet halen terwijl dat nog onmogelijk voelt voor je. Ook dan kan ik je aanraden om het boek te lezen. Een eerste stap in je proces naar groei kan juist ook zijn dat je kennismaakt met het gedachtengoed van PostTraumatische Groei.

>> Bestel hier jou boek bij Bol.com!

Wil jij op de hoogte blijven van mijn laatste artikelen, nieuwtjes en tips? Meer informatie over omgaan met emoties en leven met chronische klachten? Schrijf je dan hieronder in en ontvang 1x per maand een leuke nieuwsbrief van mij: ja ik schrijf me in!