Chronisch ziek en grenzen: gedachten, kwetsbaarheid en moed

Ze zijn belangrijk die grenzen, zeker wanneer je chronisch ziek bent. Maar ook moeilijk en confronterend. Verdrietig en frustrerend. Hoe dan ook loop je er tegenaan wanneer je chronisch ziek bent. Dus het blijft een belangrijk punt om mee aan de slag te gaan. Hieronder mijn ideeen over de invloed van je gedachten op je grenzen, wat grenzen te maken hebben met kwetsbaarheid en waarom er zoveel moed nodig is om je grenzen goed aan te geven.

Chronisch ziek en grenzen

Grenzen en jouw gedachten

Maar eerst maar eens inzoomen op de gedachten. Want welke gedachten duwt jou door het rode licht? Als we het hebben over grenzen spelen er super veel aspecten mee. Vandaag wil ik jou vragen om eens naar de vier onderstaande gedachten te kijken en te beslissen wat bij jou de grootste boosdoener is?

• Wat zal de ander er wel niet van denken als ik nu al ga (angst)
• Ik vind het vervelend voor de ander als ik nu al ga (verdriet)
• Ik vind het gezellig, ik wil blijven (blijdschap)
• Ik moet me niet zo aanstellen en gewoon doorbijten (boosheid)

Het is niet geheel zwart wit dat de emoties die ik erachter geschreven heb volledig aan de orde zijn maar lees het meer als in ‘je put uit die emotie op dat moment’. Ook bij de eerste kan er verdriet spelen, ook bij de 3^e boosheid etc.

Maar als jij weet welke emotie erachter zit dan kun je ook beter bepalen wat je nodig hebt. Wat je kunt bespreken met de mensen om je heen zodat je wellicht minder vaak door die gedachten en emoties over je grenzen laat sleuren.

Wat zit er achter jouw gedrag?

Stel je voelt dat je grens bereikt is maar je stopt/gaat niet. Vraag jezelf dan eens af:

•  Met wie ben ik op dit moment bezig?
• Voor wie doe ik dit?
• Van wie moet ik dit?
• Wie draagt straks de consequenties?
• Krijg ik hier spijt van?

Natuurlijk snap ik ook dat je er soms ongelooflijk moe van wordt om altijd maar de perfecte patiënt uit te hangen, die zich netjes binnen zijn/haar grenzen houdt. Altijd maar afwegen of je iets wel of niet kunt doen. Hoe lang je ergens kunt blijven. Dat is ook echt niet leuk en het is denk ik één van de meest onzichtbare neveneffecten van chronisch ziek zijn. En toch…

Ja toch zeg ik dan uit eigen ervaring en professionele ervaring… doe het voor jezelf.

Ja je kunt je kop in het zand steken en langer blijven omdat je het vervelend vindt voor de ander. Dat mag. En het geeft ook niet om dat een keer te doen. Maar als de klachten je de dagen erna toch overvallen en je minder kan doen dan je gewend bent of zelfs andere dingen weer af moet zeggen zul je daar waarschijnlijk toch van balen. Je negatieve gedachten zullen toenemen en daarmee ook de negatieve gevoelens waardoor je minder energie over hebt en je minder goed voor jezelf kunt zorgen.

• Ik heb het hier niet over je grenzen een beetje oprekken, richting oranje.
• Ik heb het hier over volledig in het rood gaan.

Ga jij soms al in het rood voor het huishouden? Omdat je bang bent wat een ander ervan vindt? Rood voor een ommetje? Omdat je vindt dat je jezelf niet aan moet stellen? Rood voor een familiebezoekje? Omdat je je schuldig voelt?

Welke gedachten duwt jou het vaakste in het rood? Sta daar even bij stil.

Grenzen en kwetsbaarheid

Grenzen maken je kwetsbaar. Maar waarom? Niemand geeft graag aan dat iets niet lukt. Dat je het niet meer volhoudt. Dat je hulp nodig hebt. En niemand zegt echt graag ‘goh nu ben je te ver gegaan, dit vond ik niet fijn’.

Maar waarom niet?

We zijn met z’n allen bang om gekwetst te worden. Gekwetst worden doet pijn. Wanneer jij je kwetsbaar opstelt kan een ander daar iets van vinden. Daar iets van zeggen. Soms zie je de ander er iets van denken.

Het maakt dat jij je afgewezen voelt en afwijzing doet pijn. Iedereen weet dat afwijzing pijn doet.  Niemand uitgezonderd.

En dus vinden we het aangeven van onze grenzen moeilijk want stel dat we de ander kwetsen…we weten hoe naar het is om gekwetst te worden dus doen we dat de ander ook niet graag aan. En een gekwetst persoon kan rare sprongen maken en ineens terugslaan. Ook geen fijn vooruitzicht.

Pijn vermijden

Ons brein wil pijn vermijden. Altijd. En dus maakt het ons met allerlei lastige gedachten in ons hoofd moeilijk om daadwerkelijk je grenzen aan te geven. Het brengt je aan het twijfelen. En daarom is het zo belangrijk om erover te praten. Niet in een situatie waarin de grens al bereikt is maar op een rustig moment.

Praat over jouw grenzen:

• Waar liggen die?
• Waarom zijn ze belangrijk?
• Waarom houd jij jezelf er niet aan?
• Wat kan een ander daarin betekenen?
• Wat heb jij nodig om die hulp toe te laten?

Maar ook:

• Wat doet het met die ander dat dit jouw grenzen zijn?
• Wat betekent dit voor de ander?

Als je het daarover kan hebben met de mensen die voor jou belangrijk zijn dan is het denk ik al veel minder spannend om die grenzen aan te geven. De ander weet dan namelijk ook dat die grenzen er zijn. Ieder moment aangegeven kunnen worden. Weet waarom de grenzen er zijn en hoeft zich dus niet gekwetst te voelen. En kan dus op dat moment met jou bezig zijn i.p.v. met zijn/haar eigen gekwetste gevoel.

Wanneer jij vanuit de goede intentie je grenzen aangeeft, doe je het voor jezelf én voor de ander!

Chronisch ziek en grenzen én moed

Maar voor het aangeven van je grenzen is wel moed nodig. Het is al een hele klus om aan te voelen en aan te geven wanneer jij je fysieke grenzen bereikt hebt. Het beste een activiteit kan stoppen. Naar huis kan gaan. Met alle gedachten die daarbij een rol spelen. Maar dan heb je ook nog mensen om je heen waar je soms een grens bij aan moet geven. Iemand die jou misschien niet serieus neemt en je daarmee kwetst. Iemand die er continu voor zorgt dat je over je grenzen gaat. Iemand die jouw grenzen niet respecteert.

Ook dan hebben we het natuurlijk over grenzen. Vaak spelen er in die situaties gevoelens van boosheid, misschien wel onmacht, je voelt je niet gezien en gehoord. Misschien heb je je grens al eens aangegeven en kreeg je ruzie. Zou jij nu tegen mij zeggen: ‘Zie je wat ervan komt als ik mijn grens aangeef, dan krijg je dit.’

Natuurlijk is het super naar om ruzie te krijgen over iets dat zo belangrijk is voor jou. Jouw grenzen Goed voor jezelf zorgen. Gezien worden.

Dus mijn vraag terug is dan: ‘Wat als je de grens niet aangeeft of aangegeven had?’

Het vergt moed om je grenzen aan te geven. Meer moed dan een ander misschien ooit zal beseffen.  Maar uiteindelijk is er maar 1 iemand op deze wereld die de moed bij elkaar kan schrapen om jouw grenzen aan te geven…en dat bij jij ‘natuurlijk’ zelf.

Kortom over chronisch ziek en grenzen:

“Het is een keuze dat anderen over jouw grenzen gaan” Voelt dat voor jou ook zo?