Gastblog: Dominique Prins over negatieve gedachten ombuigen

Journalist Dominique Prins-König deelt drie tips over negatieve gedachten ombuigen. Dominique schreef over de diagnose ‘ziekte van Parkinson’ en bracht het boek ‘De ongemakkelijke lessen van Mrs. P’ uit, waarin ze rauw en met humor verslag doet van parkinson op je 49^e.

Negatieve gedachten ombuigen

Ken jij jouw Truus al?

“Wat doe je dat weer lekker handig, maar niet heus!”. “Pfff, ga je weer afhaken? Ze zullen je wel een slapjanus vinden.” “De buurvrouw werkt toch ook gewoon fulltime? En die heeft zelfs dríe kleintjes.” Zeg eens eerlijk: zou jij dit soort dingen tegen een goede vriendin zeggen? Of andersom: stel dat een vriendin zoiets tegen jou zou zeggen, zou de vriendschap dan nog lang duren? Waarschijnlijk niet. Want zulke onaardige dingen, die zeg je niet tegen iemand waar je bevriend mee bent. Goede vrienden wil je graag op een positieve manier steunen en verder helpen. Toch?

Hoe vaak praat jij zo tegen jezelf?

Maar nu een gewetensvraag – en nog steeds eerlijk antwoorden, hè –: hoe vaak spreek je jezelf op een dergelijke onaangename toon toe? Zelf ben ik daar ook erg goed in, altijd geweest eigenlijk. Doorbijten, afzien, nog een schepje erbovenop; dat was mijn gebruikelijke aanpak. Rust pakken? Dat kwam later wel een keer. En natuurlijk heeft die ijzeren zelfdiscipline het nodige opgeleverd. Zo sta ik bij opdrachtgevers bekend als degene die nooit een deadline mist, raakt bij ons in huis (bijna) nooit iets kwijt en worden de melk en de boter altijd netjes aangevuld voor ze helemaal op zijn.

Ziekte van Parkinson

Eigenlijk had ik niet eens door hoe onvriendelijk ik mezelf altijd voortjoeg, hoeveel ik moest van mezelf. Het ging toch prima zo? Tot ik ruim twee jaar geleden de diagnose ‘ziekte van Parkinson’ kreeg. Een chronisch-progressieve aandoening die tal van grillige symptomen kent, zowel fysiek als mentaal. Mrs P., zoals ik ‘mijn’ parkinson noem, dwingt me om een stapje terug te doen. De dag helemaal vol plannen met afspraken en interviews? Dat gaat echt niet meer. Elke avond sociale verplichtingen, hoe leuk ook? Ik red het niet langer. Nu had ik dus een probleem, want een stapje terug doen en meer rust pakken? Hoe moest dat in vredesnaam? Ik had geen idee.

Sabbatical

De afgelopen maanden gaf ik mezelf een sabbatical om te onderzoeken hoe ik zoiets kon aanpakken, hoe ik vriendelijker voor mezelf kon worden en negatieve gedachten kan ombuigen. En omdat ik zomaar inschat dat ik niet de enige ben met dit probleem, deel ik hier graag mijn belangrijkste tips, naast de bekende adviezen als ‘neem een lekker bad’ of ‘koop een mooi tijdschrift voor jezelf’. Want dat doe je vast wel eens. Maar hoe reken je af met die strenge stem in je hoofd, die in bad nog roept: “Moet je niet iets Nuttigers doen?”

Zo leer je jouw negatieve gedachten ombuigen

Tip 1: geen je negatieve stemmentje een naam

De eerste tip kreeg ik van de parkinson-psycholoog: geef je strenge stem een naam. De mijne heet Truus (dat was het eerste wat in me opkwam). Zo creëer je wat afstand. Nog steeds kan ik heel strenge dingen denken over mezelf, maar ik weet nu dat ik dat niet hoef te geloven. Het is immers Truus maar die aan het roeptoeteren is. Soms trap ik er nog wel in hoor, en vind ik dat ik het niet verdien om met een boek op de bank te zitten, of denk ik dat ik een waardeloze dochter ben omdat ik mijn moeder nog niet heb gebeld. Maar dan bedenk ik: ‘ach, dat is natuurlijk Truus weer!’ Zo’n inzicht geeft meteen lucht.

Tip 2: houdt het niet verborgen

Tip twee: houd je Truus niet langer verborgen. Truus opereert graag in het schemerduister, zodat je haar lastig te pakken krijgt. Mijn ervaring: als je Truus in de volle spotlights zet, blijft er van haar grote mond vaak weinig over. Ik doe dat bijvoorbeeld door over haar te schrijven, of op social media typische Truus-momenten te delen. Truus heeft namelijk liever dat je in je eentje met haar worstelt; steun van mensen die je worsteling herkennen kan ze niet gebruiken. Schaam je dus niet langer voor Truus, of hoe jouw strenge stem ook heet. Heel veel mensen hebben er één, en gedeelde smart…. Precies.

Tip3: negatieve gedachten ombuigen

Weet je waar Truus ook helemaal niet tegen kan? Tegen mildheid. Zolang je haar boos toespreekt kan ze lekker lelijk blijven terugdoen. Dan zet ze haar hakken in het zand en maakt ze zich op voor een stevige verbale vechtpartij, waarbij je zelf meestal aan het kortste eind trekt. Lukt het je echter haar vriendelijk toe te spreken, en haar bijvoorbeeld te bedanken voor haar aanwezigheid zonder dat je inhoudelijk ingaat op haar vermaningen, dan zul je zien dat Truus verbaasd haar wenkbrauwen optrekt. Huh? Wat moet ze hier nou mee? Maak vooral niet de fout om te proberen Truus weg te duwen. Dat lukt namelijk maar tijdelijk, net zoals een bal die je onder water drukt uiteindelijk altijd weer omhoog springt. Truus is er nu eenmaal, maar dat wil niet zeggen dat je altijd naar haar hoeft te luisteren. Daar hebben ze in de Acceptance and Commitment Therapy (ACT) een mooie metafoor voor: zie jezelf als de chauffeur van een bus. De passagiers zijn gevoelens, gedachten, stemmen zoals Truus, enzovoorts. Alle passagiers mogen meerijden, maar jij als chauffeur bepaalt waarheen de bus rijdt. Het zou immers een mooie boel worden als passagiers dat zelf gingen bepalen…

Dominique Prins-König (1969) is journalist en schreef de afgelopen twintig jaar honderden artikelen voor onder andere de krantentitels van De Persgroep (AD), Wendy, Santé en Libelle. Over de diagnose ‘ziekte van Parkinson’ schreef ze vorig jaar ‘De ongemakkelijke lessen van Mrs. P’, waarin ze rauw en met humor verslag doet van parkinson op je 49^e.

Op mijn blog vind je ook review van het boek “De ongemakkelijke lessen van Mrs P.”, lees het artikel hier.