Persoonlijke waarden: zo ontdek jij welke waarden voor jou belangrijk zijn!

Waarom zijn persoonlijke waarden waardevol? Voor iedereen is het belangrijk om zicht te hebben op je persoonlijke waarden. Maar dit geldt zeker voor mensen met chronische klachten. Want wanneer je leven overhoop komt te liggen door een chronische aandoening en al je zekerheden wegvallen vallen er ook veel patronen weg. Patronen die ons helpen om handen en voeten te geven aan onze waarden.

Persoonlijke waarden

Wat zijn nou belangrijke waarden in het leven? Je kunt hierbij denken aan:

• Vriendschap
• Eerlijkheid
• Persoonlijke groei
• Creativiteit
• Respect
• Liefde
• Vrijheid
• Dankbaarheid

Er zijn er nog veel meer. In mijn behandelingen werk ik meestal met een top 10 omdat dat een mooi overzicht geeft.

Waarom is dit nou zo belangrijk?

Om dat uit te leggen wil ik eerst graag het verschil uitleggen tussen doelen en waarden. Doelen gebruiken we veel vaker. We streven naar een bepaald resultaat. We willen een bepaald doel behalen. Een doel is een eindpunt. Doel behaald. Klaar. (Nieuw doel meestal) Een waarden is geen eindpunt. Een waarden geeft richting in ons leven. Je persoonlijke waarden zijn leidend bij het maken van keuzes. Maar een waarden is nooit behaald. Jouw verzameling  waarden kan wel wisselen in de loop van je leven. Andere dingen worden belangrijk door wat je meemaakt, misschien ook door je leeftijd. Maar het wisselt niet omdat een waarden behaald is. Een doel kun je dus behalen. Een waarden geeft enkel richting.

Waarom is het helder hebben van je waarden dan zo belangrijk? Activiteiten gekoppeld aan je waarden geven vaak energie, het voelt goed, zorgt misschien zelfs voor flow.

Kun jij voor jezelf bepalen welke 3 persoonlijke waarden het belangrijkste zijn?

Maar stel dat je nu chronisch ziek wordt. Als alles in je leven op zijn kop staat is het ziek zijn vaak moeilijk te accepteren. Daardoor kun je de neiging hebben terug te blijven kijken naar je lezen zonder klachten. Doelen die je niet meer kunt behalen gaan overboord. Dat doet pijn. Zeker met doelen waar je al langer aan werkt. Misschien ga je meteen op zoek naar nieuwe doelen om de ontstane leegte op te vullen. Maar het kan goed zijn dat je niet weet waar je het zoeken moet in die zoektocht. Veel dingen kunnen niet meer of zijn niet meer leuk op de manier waarop het wel kan.

-> Maar dan je waarden. In tegenstelling tot je doelen hoeven je waarden nooit overboord gegooid te worden. Waarden kun je altijd opnieuw invullen. Wat belangrijk is is dat je weet wat je waarden zijn. En je moet je er bewust van zijn dat de invulling die jij er altijd voor had weggevallen is.

Dat laatste is helaas niet vanzelfsprekend. Ik zal een praktijkvoorbeeld geven van mezelf.

Mijn klachten zette als op zijn kop

Mijn klachten begonnen toen ik 23 jaar was. Als ik terugkijk zette het alles op zijn kop. Mijn passie (voetbal) moest ik loslaten en ik werd afgekeurd en zag mijn carrièreplannen in rook opgaan. Uit beide haalde ik mijn eigenwaarde. Ik ben ambitieus en fanatiek.

Maar toen ik daar beter naar keek waren het vooral doelen en activiteiten die niet haalbaar meer waren.

-> Mijn belangrijkste persoonlijke waarden bestonden nog steeds maar hadden een nieuwe invulling nodig. 

Ik had dat niet meteen door. Toen ik nog werkte bij mijn vorige baan deed ik er alles aan om aan het werk te blijven. Ik was aan het óverleven. Dit ging ten koste van mijn privéleven maar veel onopvallender ging het ten koste van mijn waarden ‘persoonlijke groei’. Ik was aan het óverleven en dingen leren was zo rigoureus uit mijn leven geschrapt dat ik mezelf er niet bewust van was geweest. Tot ik terugging naar mijn waarden. Ik weet van mezelf dat ik blij word van dingen leren.

Kortom, je waarden hoeven niet te veranderen door je chronisch ziek zijn. Maar in veel gevallen kun je andere doelen stellen/activiteiten kiezen:

• Jouw waarden mogen richting geven in jouw leven.
• Een kompas waar je steeds even op mag kijken.

Zijn er dingen die jij overboord gegooid hebt? En zijn daar dingen voor teruggekomen?

Vanuit je persoonlijke waarden je leven vormgeven

Je kunt dus vanuit je persoonlijke waarden je leven weer gaan vormgeven. Maar hoe doe je dat? Er zijn talloze oefeningen maar ik deel er twee.

1. Met de eerste oefening ga je wat concreter aan de slag met je waarden:
   – Pak en vel papier en schrijf de volgende algemene persoonlijke waarden op: liefde, vriendschap, groei, spiritualiteit, zelfzorg, creativiteit, vrijheid, respect, dankbaarheid, schoonheid. Je mag hier waarden aan toevoegen.
   – Schrijf bij iedere waarde twee cijfers. Eén cijfer staat voor hoe belangrijk de waarden voor je is en het andere cijfer voor hoeveel tijd en aandacht je eraan besteed hebt de afgelopen maanden.
   – Daarna maak je de balans op, heb jij voldoende tijd besteed aan de waarden die jij belangrijk vindt?
2. De tweede oefening vindt niet iedereen even fijn maar is wel een mooie uitdaging. We gaan de tijd doorspoelen naar het einde van je leven. Je bent net overleden. Het behoeft wat uitleg. Het enige wat overblijft als mensen overlijden is herinneringen aan waar ze voor stonden en hoe ze dat tot uiting brachten. Niet hoeveel geld ze hadden of hoe ver diegene over haar grenzen is gegaan om werk vol te houden. Niet over hoeveel strijd iemand geleverd heeft. Nou ja dat laatste kan wel als jij dat als centrale punt in je leven gezet hebt. 

Maar is dat wat je wil? Deze opdracht helpt je om het pad dat je nog voor je hebt duidelijker vorm te geven. Om te ontdekken wat werkelijk belangrijk is voor jou:

• Ga er eens rustig voor zitten en stel je dan eens voor dat je overleden bent of als je dat prettiger vindt als je aan het einde van je leven aangekomen bent.
• Kijk dan terug op je leven.
• Waar ben je trots op? Wat zijn je belangrijkste waarden en heb je daar voldoende aandacht aan besteed? Wat wil je dat anderen mensen herinneren? Waar stond je echt voor?

Voeg samen wat je uit deze opdrachten haalt. Pak er één waarden uit en ga kijken hoe je daar meer aandacht aan kan besteden. Welke acties of activiteiten passen daarbij?

Toch is het niet altijd zo simpel. Ik hoor vaak dat mensen zeggen: ‘Yvonne je kunt dit allemaal wel zeggen, maar mij lukt dit niet’. Want:

• ‘Aan iedere keuze zitten consequenties en daar heb ik de energie niet voor’.
• ‘Ik voel me bezwaard naar mijn werkgever en dat maakt dat ik niet voor mezelf kies’.
• ‘Ik ben te vaak teleurgesteld en durf geen hoop meer te hebben’.

Ik heb dit allemaal zelf ook gedacht. Serieus, ik kan ze allemaal afvinken. En ik kon al die twijfels natuurlijk ook niet in 1x over boord gooien. En soms zijn ze er nog. Het blijft met momenten hard werken om voor jezelf te kiezen. Maar het is het zo waard! Je leven kan nog steeds zo waardevol zijn, ook met je chronische klachten. Het is alleen belangrijk dat jij er weer achter komt wat jouw leven waardevol maakt.

Wil jij op de hoogte blijven van mijn laatste artikelen, nieuwtjes en tips? Schrijf je dan hieronder in en ontvang 1x per maand een leuke nieuwsbrief van mij: ja ik schrijf me in!